آشنایی با حسابداری
بنگاه اقتصادی: درعلم اقتصاد، عوامل اقتصادی مختلفی در اختیار افراد یا گروه هایی قرار دارد كه با تركیب این عوامل به تولید كالا یا انجام خدمات می پردازند. این افراد یا گروهها را بنگاه اقتصادی می نامند.
بنگاه اقتصادی:
درعلم اقتصاد، عوامل اقتصادی مختلفی در اختیار افراد یا گروه هایی قرار دارد كه با تركیب این عوامل به تولید كالا یا انجام خدمات می پردازند. این افراد یا گروهها را بنگاه اقتصادی می نامند.
رویدادهای اقتصادی یا مالی:
وقایعی هستند كه با خرید، تولید، توزیع و فروش و ارائه خدمات با فعالیت هایی مانند وام گرفتن و وام دادن سر و كار دارند.
تعریف حسابداری:
عبارت است از: شناسائی، اندازه گیری، ثبت و گزارش اطلاعات اقتصادی برای استفاده كنندگان به گونه ای كه امكان قضاوت و تصمیم گیری آگاهانه برای آنها فراهم شود.
اطلاعات حسابداری:
خلاصه اطلاعات مربوط به رویدادهای مالی مؤثر بر یك واحد اقتصادی خاص می باشد.
شخصیت حسابداری:
واحد اقتصادی مشخص و جداگانه ای است كه اطلاعات و گزارشهای حسابداری فقط در مورد آن تهیه می شود.
(( رابطه اطلاعات حسابداری و تصمیم گیری))
انواع واحدهای اقتصادی:
مؤسسات جدا و مستقلی هستند كه با تركیب عوامل مختلف اقتصادی منافع مالكین خود را دنبال می كنند. از لحاظ مالكیت، شكل حقوقی و نوع فعالیت به شكل زیر طبقه بندی می شوند.
واحدهای اقتصادی از نظر مالكیت به سه نوع تقسیم می شوند:
۱- واحدهای عمومی: به طور مستقیم یا غیر مستقیم در مالكیت دولت یا سایر نهادهای عمومی قرار دارند. سازمان تأمین اجتماعی نمونه ای از این واحدها می باشد.
۲- واحدهای تعاونی: به منظور رفع نیازمندی های مشترك و بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی اعضای آن از طریق خریداری، كمك و همكاری متقابل تشكیل شده و در مالكیت اعضا قرار دارند. مانند شركتهای تعاونی.
۳- واحدهای خصوصی: این واحدها به یك یا چند نفر تعلق دارند و متعلق به بخش عمومی نیستند. مانند فروشگاهها.
واحدهای اقتصادی از نظر هدف فعالیت به دو دسته تقسیم می شوند:
۱- واحدهای انتفاعی: هر واحد اقتصادی كه با هدف سود و منفعت مادی تشكیل شود واحد انتفاعی نام دارد.
۲- واحدهای غیر انتفاعی: هر واحدی را كه هدف از تشكیل آن كسب منفعت مادی برای مالكان آن نباشد واحد غیر انتفاعی گویند.
واحدهای اقتصادی از نظر نوع فعالیت به سه دسته تقسیم می شوند:
۱- واحدهای خدماتی: واحدهایی هستند كه خدماتی به مشتریان ارائه می كنند و معمولاً در قبال ارائه خدمات منفعت كسب می كنند. مانند بانكها و هتلها.
۲- واحدهای بازرگانی: به خرید و فروش مواد خام، فرآورده ها و كالاها اشتغال دارند. مانند فروشگاهها.
۳- واحدهای تولیدی: با استفاده از عوامل تولید به ساخت كالاهای اقتصادی می پردازند.
واحدهای اقتصادی از نظر تعداد مالك به دو دسته تقسیم می شوند:
۱- واحدهای انفرادی: مالكیت آنها به یك نفر تعلق دارد؛ مانند فروشگاهها، مغازه ها.
۲- واحدهای غیر انفرادی: افراد، سرمایه های كوچك خود را با یكدیگر جمع می كنند و واحدهای بزرگتری را تشكیل می دهند. مانند شركتها.
معادله حسابداری
دارائی ها:
منابع اقتصادی متعلق به یك واحد اقتصادی كه انتظار می رود در آینده منفعتی را برای واحد اقتصادی ایجاد نماید، دارائی گویند.
دارائی های واحد اقتصادی = حقوق مالی اشخاص نسبت به دارائی های واحد اقتصادی
حقوق مالی اشخاص:
حقوق مالی اشخاص نسبت به دارائی های واحد اقتصادی شامل حقوق مالی مالك و حقوق مالی طلبكاران است.
بدهی:
حقوق مالی اشخاص غیر از مالك نسبت به دارائی های یك واحد اقتصادی را بدهی گویند.
سرمایه:
حق یا ادعای مالك یا مالكین نسبت به دارائی های یك واحد اقتصادی را، سرمایه گویند.
معادله حسابداری دارائی = بدهی + سرمایه
انواع دارائی ها:
۱- نقد و بانك: از مهم ترین دارائی های واحد اقتصادی كه برای خرید كالاها و پرداخت بدهی ها مورد استفاده قرار می گیرد
۲- حساب های دریافتنی: واحدهای اقتصادی در قبال ارائه یا فروش دارائی به طور نسیه، از دیگران طلبكار می شوند. این قبیل دارائی ها را حساب های دریافتنی گویند.
۳- ملزومات: شامل كالاها و اجناسی است كه در جریان فعالیت های واحد اقتصادی خریداری و به مصرف می رسد.
انواع بدهی ها:
۱- حساب های پرداختی: این نوع بدهی در ازای خرید نسیه دارائی یا خدمات از دیگران ایجاد می شود.
۲- وام پرداختی: این نوع بدهی در ازای دریافت وام از مؤسسات اعتباری نظیر بانكها ایجاد می شود.
اهمیت معادله حسابداری
حسابداران برای اینكه رویدادهای مالی مربوط به یك واحد اقتصادی را ثبت و سپس اطلاعات حسابداری را به طور مناسب گزارش كنند؛ باید:
۱- رویدادهای مالی مؤثر بر واحد اقتصادی را شناسائی كنند.
۲- میزان تأثیر هر رویداد مالی را بر اجزای معادله حسابداری ارزیابی و اندازه گیری نمایند.
مثال ۱:
رویداد مالی زیر در تعمیرگاه تلویزیون ماهر طی دو ماهه ابتدای سال ۱۳۷۱ انجام شده است .آقای ماهر در فروردین ماه سال ۱۳۷۱ تصمیم به تأسیس تعمیرگاه تلویزیون گرفت. ابتدا اقدام به دریافت پروانه كسب كرده، سپس در ۱٥ فروردین در بانك، حساب جاری را به نام تعمیرگاه ماهر افتتاح می كند و مبلغ
۳۰۰۰۰۰۰۰ ریال به عنوان سرمایه تعمیرگاه به آن حساب واریز می نماد.
تجزیه و تحلیل:
با تأسیس تعمیرگاه تلویزیون ماهر، یك واحد اقتصادی كه به آقای ماهر، تعلق دارد با شخصیت حسابداری مستقل از آقای ماهر ایجاد می شود و با افتتاح حساب جاری و واریز ۳۰۰۰۰۰۰۰ ریال به این حساب، تعمیرگاه ماهر صاحب یك قلم دارائی به نام نقد و بانك می باشد.
ترازنامه:
صورتحسابی است كه دارائی ها و بدهی ها و سرمایه ی مالك یك واحد اقتصادی را، در یك تاریخ معین نشان می دهد. معمولاً در تهیه تراز نامه باید به نكات زیر توجه كرد:
۱- نوشتن عنوان: عنوان ترازنامه شامل موارد زیر است:
الف) نام واحد اقتصادی
ب) نام گزارش یا صورتحساب مالی
ج) تاریخ گزارش
۲- واحد اندازه گیری:
واحد اندازه گیری رویدادهای مالی، پولی رایج هر كشور است.
۳- طرفین ترازنامه:
در سمت راست ترازنامه دارائی ها و در سمت چپ بدهی ها و سرمایه مالك نوشته می شود.
٤- ترتیب نوشتن دارائی ها:
در ترازنامه دارائی ها به ترتیب قابلیت تبدیل به نقد نوشته می شوند.
٥- ترتیب نوشتن بدهی ها:
بدهی های مختلف واحد اقتصادی به ترتیب تاریخ سررسید پرداخت در ترازنامه نوشته می شوند.
۶- موازنه:
ترازنامه منطبق بر معادله حسابداری است. بنابراین همیشه بین جمع دارائی ها و جمع بدهی ها و سرمایه مالك توازن وجود دارد.
نمونه ای از یك ترازنامه در شكل زیر توضیح داده شده است:
تعمیرگاه تلویزیون ماهر
پس از پرداخت، لینک دانلود فایل برای شما نشان داده می شود